Kiedy zaczyna się alkoholizm, a kończy okazjonalne picie? Granica między nimi jest cienka, dlatego niełatwo wychwycić moment, gdy osoba staje się uzależniona od alkoholu. W artykule znajdziesz garść przydatnych informacji, po krótkiej lekturze zapraszam Cię do wysłuchania podcastu o alkoholizmie.
Spis treści
Alkohol – substancja psychoaktywna
Alkohol, a właściwie zawarty w nim etanol, jest substancją psychoaktywną i należy go tzw. trankwilizerów (ang. depressant). Charakteryzują się one działaniem uspokajającym, ponieważ spowalniają działanie ośrodkowego układu nerwowego.
Owszem, w niewielkich ilościach alkohol przynosi uczucie euforii i ożywienia, ale w przypadku większego spożycia mówi się o uspokojeniu. Dlaczego? Nadmierne spożywanie alkoholu przynosi wiele zmian na poziomie świadomości. Można wskazać m.in.: osłabienie koncentracji, spowolnienie reakcji, brak ostrości widzenia oraz zahamowanie zachowań. Zdarza się tak, że po wypiciu zbyt dużej ilości alkoholu następuje całkowita lub częściowa utrata świadomości (problem z przypomnieniem sobie, co działo się podczas upojenia alkoholowego).
Uzależnienie od alkoholu
Alkoholizm najprościej można określić jako utratę kontroli nad spożywaną ilością alkoholu. Niestety, alkoholizm jest chorobą przewlekłą, która wpływa na wszystkie aspekty życia, a ostatecznie może zakończyć się zgonem. Oddziałuje zarówno na zdrowie fizyczne oraz psychiczne, jak i środowisko osoby uzależnionej od alkoholu.
Aby dokładnie zrozumieć, czym jest uzależnienie od alkoholu, warto zapoznać się z kilkoma definicjami.
Uzależnienie fizyczne – powoduje zmiany w normalnych, fizjologicznych funkcjach organizmu. Uzależniona osoba doświadcza różnorakich objawów abstynencyjnych, które pojawiają się po przerwaniu przyjmowania alkoholu.
Uzależnienie psychiczne – emocjonalna potrzeba spożywania alkoholu, którą uzależniona osoba wykorzystuje do złagodzenia niepokoju psychicznego.
Tolerancja – oznacza, że alkoholik potrzebuje coraz większych ilości alkoholu, aby osiągnąć ten sam efekt, którego doświadczał na początku, spożywając mniejsze dawki alkoholu. Zwiększenie tolerancji prowadzi do osiągnięcia niebezpiecznego dla zdrowia i życia poziomu spożycia, mogącego zakończyć się przedawkowaniem lub śmiercią.
Objawy odstawienia alkoholu
Odstawienie to zaprzestanie spożywania alkoholu, które wiąże się z wieloma objawami abstynencyjnymi, powodującymi duży dyskomfort. Co ciekawe, pojawiają się one nawet w przypadku osób nieuzależnionych. Mowa tu o tzw. kacu, które objawiają się najczęściej bólem i zawrotami głowy, mdłościami, spadkiem koncentracji, osłabieniem czy wzrostem niepokoju.
U osób uzależnionych od alkoholu pojawia się tzw. zespół abstynencyjny (alkoholowy zespół odstawienny, AZA). Jest on skutkiem ograniczenia ilości alkoholu lub nagłego zaprzestania spożywania tej substancji. Występuje on w przypadku długotrwałego spożywania alkoholu (ciąg alkoholowy, gdy osoba nie trzeźwieje), ale też wtedy, gdy alkohol spożywany jest systematycznie w niewielkich ilościach.
Zespół abstynencyjny – objawy
Objawy abstynencyjne mogą pojawić się już po kilku lub kilkunastu godzinach od odstawienia. Zaliczamy do nich:
- bóle i zawroty głowy,
- drżenie rąk i ciała,
- stany lękowe,
- pobudzenie,
- nadmierna potliwość,
- mdłości, nudności i wymioty,
- bezsenność,
- wysokie ciśnienie,
- halucynacje wzrokowe oraz słuchowe.
Objawy odstawienia alkoholu mogą jednak przybrać na sile, wtedy mamy do czynienia z powikłanym zespołem abstynencyjnym. Określa się je mianem majaczenia drżennego, należą do nich m.in.:
- zaburzenia świadomości i orientacji,
- objawy psychotyczne,
- silna halucynoza alkoholowa,
- napady drgawkowe.
W przypadku powikłanego zespołu abstynencyjnego należy pilnie zgłosić się po pomoc medyczną. Każdy detoks alkoholika powinien być przeprowadzany pod ścisłą kontrolą lekarza, ponieważ alkoholizm wymaga specjalistycznego leczenia.
Okazjonalne picie czy alkoholizm – objawy
Niełatwo jest uchwycić moment, w którym zaczyna się alkoholizm. Płynna jest też granica pomiędzy okazjonalnym piciem a uzależnieniem od alkoholu. Kiedy w takim razie możemy stwierdzić, że mamy już do czynienia z nałogiem?
- Częstsze lub dłuższe spożywanie alkoholu w większych ilościach, niż było to zakładane pierwotnie.
- Podtrzymywanie zamiaru zerwania z nałogiem, min. jedna próba przerwania picia albo kontrolowanie spożywania alkoholu.
- Koncentracja życia na pozyskaniu i spożyciu alkoholu oraz dłuższe dochodzenie do siebie po piciu.
- Pojawienie się silnej potrzeby sięgnięcia po alkohol, czyli tzw. głód alkoholowy.
- Spadek jakości życia, nie wypełnianie podstawowych obowiązków, problemy społeczne.
- Zmniejszenie albo zupełnie porzucenie aktywności zawodowej, rekreacyjnej lub społecznej, spowodowane nadużywaniem alkoholu.
- Kontynuowanie picia, mimo problemów zdrowotnych.
- Ciągłe zwiększanie ilości spożywanego alkoholu.
- Wystąpienie zespołu abstynencyjnego, a także zamiana alkoholu na inną substancję psychoaktywną.
Uzależnienie od alkoholu – szalenie ciekawy (i wartościowy) podcast
Kiedy zaczyna się uzależnienie od alkoholu? Czy okazjonalne picie jest groźne? Co o alkoholu mówią wyniki badań? Czy wiesz, że po wypiciu alkoholu przez osobę nieuzależnioną, organizm odczuwa jego skutki przez kolejne 6 tygodni? Na te i wiele innych pytań odpowiada Robert Rutkowski – psychoterapeuta, pedagog i trener umiejętności psychologicznych.
Zapraszam Cię do przesłuchania genialnego podcastu Strefy Psyche Uniwersytetu SWPS.
Przeczytaj inne publikacje o tematyce psychologicznej >>
Źródła:
Psychologia, OpenStax Poland, 2020 ( https://openstax.pl/)
Doliński, D., Strelau, J. (2008). Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk GWP
Ryszkowski, A., Wojciechowska, A., Kopański, Z., Brukwicka, I., Lishchynskyy, Y., & Mazurek, M. (2015). Objawy i skutki nadużywania alkoholu. Journal of Clinical Healthcare, (1).
Błaszczyk, M. (2022). Objawy odstawienia alkoholu a objawy zespołu abstynencyjnego. Co warto wiedzieć?.
https://www.damian.pl/zdrowie-psychiczne/alkoholizm/
https://morawica.com.pl/alkohol/czym-jest-alkoholizm
www.stopuzaleznieniom.pl
