Alkoholizm – objawy, przyczyny i fazy alkoholizmu

Choroba alkoholowa, uzależnienie od alkoholu, alkoholizm. Bez względu na to, jak nazwiemy ten problem, jego istotą jest utrata kontroli nad ilością spożywanego alkoholu. Czym właściwie jest alkoholizm, co może być jego przyczyną oraz jakie są objawy i fazy alkoholizmu?

Słów kilka o alkoholizmie

Alkoholizm jest postępującą chorobą, która znacząco wpływa zdrowie człowieka, a nieleczona może prowadzić do śmierci. Ważne jest również to, alkohol jest substancją psychoaktywną, która uzależnia nie tylko fizycznie, ale też psychicznie.

Uzależnienie psychiczne polega na ciągłej potrzebie picia, aby poprawić swoje samopoczucie. Fizyczne na wzroście tolerancji alkoholu, utracie kontroli nad jego ilością, a także pojawiającym się zespole abstynencyjnym po odstawieniu alkoholu.

Wg statystyk PARPA (Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych) w 2021 roku, średnio na jednego mieszkańca PL przypadło ok. 9,7 l 100 % alkoholu.

Zespół abstynencyjny

Alkoholowy zespół odstawienny pojawia się po ograniczeniu lub nagłym zaprzestaniu picia. Dotyczy zarówno osób pijących od długiego czasu, jak i tych, które piją niewiele, ale systematycznie. Jakie objawy odstawienia alkoholu można wskazać? Są to zazwyczaj: bóle i zawroty głowy, drżenie ciała, stany lękowe, zwiększona potliwość, pobudzenie lub bezsenność, a także halucynacje (wzrokowe i słuchowe).

Inne, poważniejsze objawy odstawienia alkoholu to: zaburzenia świadomości lub orientacji, napady drgawkowe, psychoza lub halucynoza alkoholowa. W takim przypadku mówimy o powikłanym zespole abstynencyjnym u alkoholika.

Skąd bierze się uzależnienie od alkoholu – przyczyny alkoholizmu

Skąd właściwie bierze się uzależnienie od alkoholu, co może prowadzić do alkoholizmu? W literaturze fachowej wyróżnia się najczęściej trzy główne czynniki:

• genetyczne – alkoholizm w rodzinie nie czyni od razu człowieka uzależnionym od alkoholu, ale dziedziczenie może zwiększać ryzyko skłonności do różnorakich uzależnień,
• psychologiczne – tu mówi się o kilku przyczynach alkoholizmu – problem z alkoholem może współwystępować z zaburzeniami psychicznymi, osobowości lub nastroju, może być też wynikiem obserwacji bliskiego otoczenia albo ucieczką przed zespołem abstynencyjnym,
• społeczne – duża dostępność alkoholu, wpływ grupy społecznej czy przekonania osoby, że alkohol korzystnie wpływa na samopoczucie.

Należy pamiętać, że alkohol ma silny potencjał uzależniający i realnie zmienia biochemię mózgu. Po pewnym czasie alkoholik nie tylko odczuwa chęć picia, co czuje przymus organizmu.

Alkoholizm objawy

Wśród najbardziej oczywistych objawów alkoholizmu zalicza się silne pragnienie albo poczucie przymusu picia. Idzie za tym też brak kontroli nad spożywaniem alkoholu – pojawiają się trudności w zakończeniu picia lub jego ograniczenia, czy też brak zdolności powstrzymania się od alkoholu.

Czerwona lampka powinna zapalić się wtedy, gdy:

• zwiększa się tolerancja alkoholu – osoba może spożywać coraz większe dawki alkoholu, aby uzyskać efekt początkowy (np. wcześniej po 2 lampkach wina było przyjemnie, ale teraz potrzeba butelki dla takiego samego uczucia),
• alkohol uniemożliwia realizację obowiązków czy zainteresowań – osoba coraz więcej czasu spędza na piciu, rezygnując z innych aktywności (np. zamiast spotkań z przyjaciółmi czy zajęć sportowych wybiera samotne wieczory w domu albo pojawia się coraz więcej problemów w życiu codziennym),
• systematyczne picie – picie alkoholu staje się codziennym lub weekendowym rytuałem, a nie okazjonalnym wydarzeniem (np. każdego dnia po pracy musi pojawić się lampka wina lub piwo albo weekend bez imprezy jest weekendem straconym),
• pojawiają się objawy abstynencyjne – chęć kontroli spożywania alkoholu i zaprzestanie na pewien czas kończy się drżeniem rąk, nadciśnieniem, wymiotami, biegunką lub nudnościami, osoba odczuwa niepokój, pojawiają się zaburzenia snu.

Przeczytaj także: ALKOHOLIZM CZY OKAZJONALNE PICIE? >>

Fazy alkoholizmu

Najczęściej wyróżnia się 4 fazy alkoholizmu:

• faza wstępna / prealkoholowa – osoba koncentruje się głównie na piciu w towarzystwie, alkohol jest źródłem przyjemności,
• faza ostrzegawcza / zwiastunowa – aktywne poszukiwanie okazji do spożywania alkoholu, początek samotnego picia, alkohol jest sposobem na rozładowanie napięcia, pojawia się zaburzenia pamięci,
• faza krytyczna / ostra – utrata kontroli nad piciem, wewnętrzny przymus spożywania alkoholu, zaniedbywanie obowiązków, utrata zainteresowań, próby zaprzestania picia na przemian z długimi ciągami alkoholowymi,
• faza przewlekła / chroniczna – alkoholik w ostatnim stadium alkoholizmu traci kontakt ze światem rzeczywistym, skupiając się wyłącznie na piciu, spada tolerancja alkoholu, pojawiają się poważne problemy, takie jak: psychozy, drgawki, marskość wątroby, skrajne wyczerpanie.

Dowiedz się więcej – FAZY ALKOHOLIZMU – JAK ZACHOWUJE SIĘ UZALEŻNIONY OD ALKOHOLU? >>

Przeczytaj inne publikacje o tematyce psychologicznej >>

Źródła:

Ryszkowski, A., Wojciechowska, A., Kopański, Z., Brukwicka, I., Lishchynskyy, Y., & Mazurek, M. (2015). Objawy i skutki nadużywania alkoholu. Journal of Clinical Healthcare, (1).

Frąckowiak, M., & Motyka, M. (2015). Zespół zależności alkoholowej: charakterystyka, fazy rozwoju, metody diagnozowania. Problemy Higieny i Epidemiologii, 96(2), 315-320.

Modrzyński, R. (2019). Upośledzona zdolność kontrolowania picia alkoholu w ujęciu DSM-5 implikacje dla praktyki klinicznej. In Polskie Forum Psychologiczne (Vol. 24, No. 2).

Alkoholizm w Polsce – https://www.parpa.pl/index.php/badania-i-informacje-statystyczne/statystyki

www.stopuzaleznieniom.pl